Шенген келишимине кол койгон өлкөлөр Шенген аймагын түзөт. Бул өлкөлөрдүн бардык жашоочулары Шенген аймагынын ичинде эркин жүрүү укугунан пайдаланышат жана ага кирген мамлекеттердин тизмеси тынымсыз кеңейип турат. 2014-жылдын апрелине карата Шенген келишимине 26 мамлекет кол койгон, бирок иш жүзүндө ага 30 мамлекет кирет.
Шенген өлкөлөрү
Шенген аймагынын өзгөчөлүгү паспорттук көзөмөлдүн таптакыр жоктугу. Тандалган башкаруу алгылыктуу, бирок иш жүзүндө эч качан эч жерде колдонулбайт. Шенген өлкөлөрүнүн жашоочулары чек арадан расмий өтмөктөр жайгашкан жерде гана эмес, каалаган жерден өтүүгө укуктуу. Ушул эле нерсе Шенген өлкөлөрүндө виза менен жүргөн саякатчыларга тиешелүү.
Келишим колдонулган 30 мамлекеттин ичинен 26сы тышкы чек араларда жана өлкөлөрдүн аба дарбазаларында чек ара көзөмөлүн жүзөгө ашырат, ал эми калган 4 мамлекет келишимге кол койбосо дагы, Шенген зонасына автоматтык түрдө киришет.
Шенген келишимине кол койгон 26 өлкө (2014-жылдын июль айына карата): Австрия, Бельгия, Венгрия, Германия, Греция, Дания, Исландия, Испания, Италия, Латвия, Литва, Лихтенштейн, Люксембург, Мальта, Нидерланды, Норвегия, Польша, Португалия, Словакия, Словения, Финляндия, Франция, Чехия, Швейцария, Швеция, Эстония.
Шенген келишимине кол койбосо дагы, Шенгендин мүчөсү болгон төрт өлкө: Андорра, Монако, Сан-Марино, Ватикан. Бул өлкөлөрдүн тышкы чек аралары же эл аралык аэропорттору жок болгондуктан, чек ара көзөмөлүн жүргүзүшпөйт.
Шенген келишимине кол койгон, бирок паспорттук көзөмөлдү жокко чыгарбаган дагы эки өлкө: Улуу Британия жана Ирландия. Бул өлкөлөргө баруу үчүн туристтер дагы деле өзүнчө виза алуу үчүн кайрылышы керек, ЕС жарандары аларга эркин барышат.
Даниянын аймагы толугу менен Шенген зонасына кирбейт. Даниянын атайын визасын алган учурда гана Гренландияга жана Фарер аралдарына барууга болот, анда бул аймактарга дагы барууга уруксат берилгендиги жөнүндө жазуу камтылышы керек.
Шенген келишимин жарым-жартылай колдонгон өлкөлөр
Шенген зонасына кошулууну каалаган дагы төрт өлкө бар, бирок баардык шарттарды аткара элек жана алардын визасы Шенген эмес: Болгария, Кипр, Румыния, Хорватия. Бул өлкөлөрдө тышкы чек араларын чыңдоо жана талаптагыдай коргоо боюнча практикалык чаралар жетишсиз, ошондуктан ЕБ мамлекеттери алар менен болгон ички чек араларын жокко чыгара алышпайт. Шенген мыйзамдары бул өлкөлөр тарабынан толук колдонулбайт.
Россиянын жарандары Шенген келишимин толук колдонбогон өлкөлөрдүн ар бири үчүн кырдаалды атайын такташы керек, анткени алардын баарында болуу шарттары ар башка. Бул өлкөлөр туристтик виза беришет. Бирок алардын айрымдарына Шенген визасы жарактуу болсо, визасыз барууга уруксат берилет.
